AI's data L1, of is het een gedecentraliseerd opslagproject? Als een ontwikkelaar met enige kennis van blockchain-opslag heb ik recent het project @irys_xyz bestudeerd. Om eerlijk te zijn, de relatie van dit project met AI is niet zo groot; het valt eigenlijk onder de typische combinatie van gedecentraliseerde opslag + incentive-laag. Uit hun eigen blogposts blijkt ook dat de positionering nog steeds is om data zijn waarde te laten realiseren. Ik heb verschillende projecten in deze gedecentraliseerde opslagsector gezien, van de vroege IPFS, Storj, tot de latere Arweave, Filecoin, en verschillende Layer2-opslagoplossingen. Irys, als een nieuwe speler in dit domein, heeft zeker enkele opmerkelijke technische kenmerken. 1️⃣ Projectpositionering en -concept Irys noemt zichzelf een opslag Layer1 ontworpen voor AI, maar in wezen is het een gedecentraliseerd datanetwerk. De ontwerpfilosofie is echter bijzonder. Het is anders dan het pure opslagmarkmodel van Filecoin en ook anders dan de eenmalige betaling voor permanente opslag van Arweave; Irys lijkt te proberen een kernprobleem op te lossen: hoe ervoor te zorgen dat de opgeslagen data daadwerkelijk toegankelijk is. Uit de code-structuur blijkt dat Irys een dubbel boekhoudsysteem gebruikt: een permanent grootboek (Permanent Ledger) en een tijdelijk grootboek (Term Ledger). Dit ontwerp is eigenlijk best interessant; het staat data toe om tussen verschillende opslagniveaus te circuleren, van tijdelijke opslag naar "promotie" naar permanente opslag. 2️⃣ Technische architectuuranalyse 2.1 Consensusmechanisme: de keuze voor VDF De meest interessante technische keuze van Irys is het gebruik van VDF (Verifiable Delay Function) als de kern van het consensusmechanisme. VDF is een relatief nieuwe technologie in de blockchain-wereld. Het kernidee is het creëren van een functie die sequentiële berekeningen vereist en niet parallel kan worden uitgevoerd, waardoor een voorspelbare tijdvertraging ontstaat. Irys' VDF is gebaseerd op SHA-256, waarbij elke stap een bepaalde rekentijd vereist, maar de verificatie snel kan worden uitgevoerd. Vanuit een historisch perspectief werd VDF voor het eerst voorgesteld door Dan Boneh en anderen van Stanford. Chia gebruikt ook een soortgelijke technologie, maar de implementatie van Irys heeft een slim kenmerk: het introduceert een periodiek "reset"-mechanisme om te voorkomen dat miners te veel stappen vooraf berekenen. Dit ontwerp is eigenlijk heel pragmatisch en lost een klassiek probleem van VDF op. 2.2 Proof-of-Access: balans tussen ideaal en realiteit Irys beweert de "Proof-of-Access" miningmechanisme te gebruiken, wat een aantrekkelijk concept klinkt. Uit de code blijkt dat het systeem inderdaad vereist dat miners toegang hebben tot en de opgeslagen datablokken kunnen uitpakken. Data wordt opgeslagen door middel van entropie-packing, en miners moeten de entropie opnieuw berekenen om de data uit te pakken. Dit ontwerp zorgt theoretisch voor de toegankelijkheid van data. Maar om eerlijk te zijn, de effectiviteit van deze "toegangsproef" moet met een vraagteken worden bekeken. In de geschiedenis hebben we te veel soortgelijke claims gezien die uiteindelijk de uitdagingen van het ontwerp van incentive-mechanismen tegenkwamen. Wat echt kan garanderen dat data op lange termijn toegankelijk blijft, zijn vaak economische prikkels en niet de technologie zelf. 2.3 Diepe integratie met Reth Een punt dat me opviel, is de diepe afhankelijkheid van Irys van Reth; het hele project maakt veel gebruik van Reth-componenten, en er is zelfs een eigen geforkte versie. Deze keuze is best slim - Reth behoort tot de efficiëntste in de verschillende Ethereum-clients. 3️⃣ Ontwerp van opslag-economie Vanuit economisch perspectief is het ontwerp van Irys behoorlijk complex, met meer dan 10 berekeningsparameters. Het houdt rekening met tijdsafname van opslagkosten, prijsvolatiliteitscontrole, vereisten voor meerdere kopieën, enzovoort. Deze complexiteit is zowel een voordeel als een nadeel. Het voordeel is dat het model dichter bij de realiteit ligt en rekening houdt met de impact van technologische vooruitgang op opslagkosten; het nadeel is dat complexe economische modellen vaak moeilijk stabiel te houden zijn in de praktijk. Bijzonder is het ontwerp van de "decay_rate" (afnamegraad), dat theoretisch elegant is, maar of het in de praktijk naar verwachting zal functioneren, moet nog blijken. 4️⃣ Evaluatie van technologische innovaties 4.1 Data-packing en CUDA-optimalisatie Irys heeft aanzienlijke optimalisaties doorgevoerd in data-packing, en ondersteunt zelfs CUDA-versnelling. Deze focus op prestaties is prijzenswaardig, aangezien de prestaties van het opslagnetwerk direct van invloed zijn op de gebruikerservaring. 4.2 De werkelijke effectiviteit van VDF VDF als keuze voor tijdsproeven is logisch, maar er zijn enkele aandachtspunten: 4.2.1. Hardware-afhankelijkheid: Verschillen in rekenkracht van verschillende hardware kunnen leiden tot onnauwkeurige tijdsvoorspellingen. 4.2.2. Netwerkvertraging: In een gedistribueerde omgeving kan netwerkvertraging de synchronisatie-effectiviteit van VDF beïnvloeden. 4.2.3. Energieverbruik: Voortdurende SHA-256-berekeningen zijn niet bepaald milieuvriendelijk. 4️⃣ Vergelijking met concurrenten In vergelijking met Arweave is het dubbele grootboekontwerp van Irys flexibeler, maar ook complexer. Het eenmalige betalingsmodel voor permanente opslag van Arweave is eenvoudig en direct, terwijl de gelaagde opslag van Irys een complexere datamigratielogica vereist. In vergelijking met Filecoin legt Irys meer nadruk op de werkelijke toegankelijkheid van data, en niet alleen op opslagbewijzen. In vergelijking met IPFS probeert Irys het gebrek aan incentive-mechanismen van IPFS op te lossen, maar dit gaat ten koste van de introductie van een complex blockchain-consensusmechanisme. 5️⃣ Realistische uitdagingen en vooruitzichten Vanuit technisch perspectief heeft het ontwerp van Irys een zekere innovativiteit, vooral de combinatie van VDF+PoA en het dubbele grootboek-systeem. Maar de uitdagingen waarmee het project wordt geconfronteerd zijn ook duidelijk: 5.1. Ecologische bouw: Het succes van gedecentraliseerde opslagprojecten hangt in grote mate af van ecologische bouw, wat niet alleen door technologie kan worden opgelost. 5.2. Langdurige stabiliteit van het incentive-mechanisme: Of complexe economische modellen in de praktijk in evenwicht kunnen blijven, moet nog blijken. 5.3. Intense concurrentie: Deze sector heeft al verschillende volwassen concurrenten, nieuwe projecten moeten voldoende sterke differentiatievoordelen hebben. Verklaring: Dit artikel is gebaseerd op een analyse van de code van het Irys-project en richt zich op de technische architectuur en ontwerpfilosofie. Als een project in ontwikkeling moet de uiteindelijke prestatie nog worden gevalideerd in de praktijk. De beoordelingen in dit artikel zijn gebaseerd op de huidige code-implementatie en ontwerpdokumenten en vormen geen investeringsadvies.